Ներկայումս Մերձավոր Արևելքում քաղաքական գործընթացները զարգանում են սրընթաց արագությամբ՝ ստեղծելով անկայունության և խառնակության անցանկալի մթնոլորտ: Աշխարհաքաղաքական օրինաչափություններն ընթանում են հստակ և որոշակի սցենարներով՝ շոշափելով ամբողջական ժողովուրդների և պետությունների կենսական շահերն ու ճակատագիրը:

Ավելի լավ չէ՞ր լինի, որ ինքը՝ Скачко-ն, Ստալինը, պավլովիչները, ռադեկները, զինովևները, միլլերները և նրանց հայ աշակերտները նույնպես ղեկավարվեին Լենինի պատվիրաններով ու սկզբունքներով, թե ռևոլյուցիոն ֆրազը չէ կարևոր, այլ կատարած կոնկրետ գործը, թե ֆրազների հետևում պիտի տեսնել, թե ինչ կոնկրետ գործ է կատարվում և ըստ այնմ դատել մարդկանց, քաղաքական պարտիաների և կառավարությունների մասին, թե պատերազմը նախորդ տարիներին վարած քաղաքականության շարունակությունն է՝ ռազմական միջոցներով և այլն:

Ահարոնի հետ ծանոթացել էի 1988-ին դատախազության աշխատողների վերապատրաստման կուրսերում, սումգայիթյան դեպքերից մի քանի ամիս հետո: Մի քանի օրվա ծանոթներ էինք, որ մի դեպք մեզ դարձրեց հնամենի բարեկամներ:

Խորհրդարանում վերջին շրջանի ներքաղաքական հիթը, անկասկած, միջընդդիմադիր հարաբերությունների ճշտումն էր։ ՈՒ դա նույնպես լրացուցիչ անգամ ցույց տվեց, որ երկիրը, գուցե և աննկատ, թևակոխել է նախընտրական զարգացումների ամենակարևոր հատվածներից մեկը. քաղաքական դաշտում արդեն հասկացել են, որ Բաղրամյան 26-ի և նախագահամերձ շրջապատի ընտրական պրոցեսի «ճարտարապետները» փորձում են գծել ապագա խորհրդարանի սխեման, կառուցվածքը, կազմը և, իհարկե, նպատակին հասնելու եղանակները։

«Երբ հայերը քրիստոնյա էին, ռուսները ծառից ծառ էին թռչկոտում»: Եթե այս հնամաշ, կեղծ նացիոնալիստական ինքնասփոփիչ արտահայտությունը հռչակեր թերի միջնակարգ կրթությամբ սնոտիապաշտ մի անձ, կարելի էր ներողամիտ լինել նրա նկատմամբ:

Էգոիզմը (egoisme - եսասիրություն, սեփական շահի գերադասումը ուրիշների ու հասարակության շահերի նկատմամբ, չափազանցված պատկերացումներ սեփական անձի ու սեփական արժանիքների նկատմամբ) անբուժելի մարդկային հիվանդություն է, որը, ելնելով ստեղծված պայմաններից, կարող է միայն շրջապատից ժամանակավորապես թաքցվել, բայց այն անվերջ մնալու է մարդկանց ու նրանց գեների մեջ, փոխանցվելու է հաջորդ սերունդներին:

Վերջին շաբաթը պատմական էր։ Վատիկանում Երևելիի իմաստնախորհուրդ բերանից հնչած խոսքը հակինթակտուց աղավնիների երամներով ճանապարհվեց դեպի Հայկական լեռնաշխարհի հայաբնակ հյուսիսը։

Скачко-ն, երևում է, շատ լավ է հասկացել մի ճշմարտություն` հայերը որքան և խիզախ ու անվեհեր են ազգային ազատագրության համար մղած պայքարում, այդքան էլ միամիտ, դյուրահավատ ու անհեռատես են քաղաքականության մեջ:

Երբ ուշադիր հետևում ենք ազգերի գոյատևման և զարգացման պատմական տրամաբանությանը, ապա տեսնում ենք , որ գործում է որոշակի օրինաչափություն։

Скачко-ն, լիովին անտեսելով ժողովուրդների իրավունքների միջազգային իրավական նորմերը, ամբողջովին կանգնած է թուրք զավթիչների ավազակային տեսակետի վրա, որի համաձայն բավական է սրի քաշել որևէ ժողովրդի և բռնի ուժով տեղահան անել ու արտաքսել իր երկրից, որպեսզի «օրինական» ճանաչվի բանդիտի իրավունքն այդ ժողովրդի հայրենիքի նկատմամբ, այն ճանաչվի արդեն որպես բանդիտի սեփականություն: